PRILOZI JELIMA

Kafa

Kafa je biljka iz porodice Rubiaceae. Drvo kafe ima kožnate, sjajne, tamnozelene, duguljaste listove koji rastu u paru, a može narasti i do 10 metara visine. Većina poznatih vrsta kafe raste u području koje se naziva kafeni pojas (coffee belt), koji uključuje oko 70 zemalja koje se bave proizvodnjom kafe, a u najveće proizvođače spadaju Brazil, Vijetnam, Kolumbija i Indonezija. Kafa dobija ime prema zemlji porekla. Rastu biljke pogoduje dosta kiše i temperatura 12–27 °C. Sa 3–4 godine starosti biljka postaje plodna, a nakon 10 godina postiže punu produktivnost. Za vreme cvetanja biljka kafe ima mnoštvo belih cvetova, mirisa sličnog mirisu jasmina, koji se razviju u plodove. Tokom zrenja plod menja boju od zelene, preko žute do crvene, koju dobija kada postigne punu zrelost. Plodovi su nalik trešnji i grupisani su u grozdove. Unutar bobice nalaze se po pravilu dva svetlozelena zrna. Berba bobica obavlja se ručno, ali i mašinama, ukoliko okolina to dopušta. Obično se radi o jednoj berbi godišnje iako su u nekim područjima moguće i dve godišnje berbe, u zavisnosti od klimatskih uslova. Nakon branja potrebno je odvojiti zrno od pulpe, što se radi suvim i mokrim postupkom. Suvim postupkom bobice se ostavljaju da se suše na suncu oko 4 nedelje, uz povremeno okretanje bobica. Na ovaj način mekani omotač se s vremenom isušuje, postaje krut i lomljiv, te se lagano odvaja od zrna. U zemljama u kojima nema dovoljno sunca, postupak se skraćuje tako što se pre sušenja pulpa delimično mehanički odvoji od zrna. Mokri postupak podrazumeva uranjanje bobica u vodu kako bi omekšale, nakon čega se pulpa mašinski odvaja od zrna. Nakon toga vrši se separacija zdravih zrna od pokvarenih potapanjem u vodu, u kojoj dolazi do procesa fermentacije i do odvajanja unutrašnje opne, koja se kasnije ispira mlazom vode. Posle odvajanja pulpe, vrši se sušenje, poliranje i razvrstavanje zrna, nakon čega se zrno skladišti i transportuje. Pre dolaska do kranjeg kupca, kafa se mora tretirati određenim postupkom prerade, u zavisnosti od njene krajnje namene. Postupak prerade uključuje prženje zrna, blendiranje i mlevenje. Postoje dve glavne komercijalne vrste kafe: arabika i robusta.arabika i robusta